Artikel 6:179 BW
Bent u gebeten door een hond, gekrabd door een kat, gevallen van een paard of heeft u anderszins letsel opgelopen door de gedraging van een dier? Op grond van artikel 6:179 BW is de bezitter/eigenaar van dit dier in beginsel aansprakelijk voor de door het dier aangerichte schade.
Het gaat hier om een zogenaamde risicoaansprakelijkheid waarbij de bezitter van het dier aansprakelijk is op grond van zijn hoedanigheid (als bezitter/eigenaar) zonder dat deze zelf enig verwijt treft. In bovenstaand artikel is nog wel een uitzondering opgenomen waar ik zo nader op in zal gaan.
Van belang bij deze vorm van aansprakelijkheid is dat het moet gaan om een ‘eigen gedraging’ van het dier en niet door bijvoorbeeld aanwijzingen van zijn baas. De baas kan in dat geval wel aansprakelijk gesteld worden op grond van artikel 6:162 BW (onrechtmatige daad).
In het Nieuws
Je hoort de laatste jaren helaas veel bijtincidenten met honden. In Wernhout is begin dit jaar nog een man zwaargewond geraakt door een aanval van zijn eigen vechthonden. De schade hierdoor kan flink oplopen.
De Raad voor Dierenaangelegenheden (RDA) heeft recent nog voorgesteld om honden die ernstig letsel veroorzaken door het bijten van mens of dier, direct in te laten slapen. Dit is voorgesteld in een advies aan staatssecretaris Van Dam. Volgens de RDA zou deze ‘sanctie’ er voor moeten zorgen dat hondeneigenaren meer preventieve maatregelen (bijv. aanlijnen, muilkorven) treffen om een aanval van hun hond te voorkomen. Ik betwijfel of dit de juiste oplossing is, doch het is te hopen dat het aantal bijtincidenten in de toekomst zal afnemen.
‘Tenzij’ clausule artikel 6:179 BW
Ik gaf u eerder aan dat er nog een uitzonderingsclausule is opgenomen in artikel 6:179 BW. De bezitter van een dier is aansprakelijk voor door het dier aangerichte schade, ‘tenzij aansprakelijkheid op grond van de vorige afdeling (onrechtmatige daad) zou hebben ontbroken indien hij de gedraging van het dier waardoor de schade werd toegebracht, in zijn macht zou hebben gehad.’
Een wat ingewikkelde clausule die er in het kort op neer komt dat 1) indien de bezitter het dier in zijn macht zou hebben gehad en 2) er sprake is van bijvoorbeeld overmacht of noodweer, de bezitter niet aansprakelijk is. U kunt hierbij denken aan een situatie waarbij u wordt aangevallen door een ander waarna u uw hond het commando geeft om die ander te bijten. Bij een geslaagd beroep op noodweer is er geen grondslag voor aansprakelijkheid op basis van zowel artikel 6:162 BW als artikel 6:179 BW.
Eigen schuld
In sommige specifieke gevallen zal er ook een deel eigen schuld toe te rekenen zijn. De meest voorkomende situatie is een val van een paard waarbij in beginsel de eigenaar van het paard aansprakelijk is op grond van artikel 6:179 BW. Door op het paard te gaan zitten heeft de berijder echter wel bewust een risico aanvaard en is de val wellicht (deels) veroorzaakt door zijn of haar eigen gedraging. Door rechters wordt in zo’n geval vaak een 50/50 verdeling gemaakt, doch de omstandigheden van het geval zijn hierbij van essentieel belang.
Door: mw. mr. S.M.W. de Kruif